CERITA ANGKOL DAN WALA DALAM BAHASA TOUNTEMBOUAN

 

Sisil an doro’ e tow rior, si Angkol wo si Wala

Sapaka in dior, ja awean dua Sondér mekarétuk. Jawoja

8 tawoiénera in dua mengere-ngercke’ sera’, mengekiwio’o wo

mengekiperet. Kaindo.indono-mai a si éndo makasa sera in

dua meko ang Kasuruan wo sera mio’ an so’so’an i Nimanga,

wo sera mailek si ésa pengeteten ang kepal pauntepan e peret.

Pailekenera-mako ja im pauntépan e peret kekelian, eng

kuanerao: ‘Si sei si muntep si pengetéten anio’, mange indon-ai

se peret?” Kuano i ésa, tanuo-mai si Angkol: ‘Ja’aku.” Kuano

i Wala: ‘Ja sama’” Ta’an dirior wo si Angkol muntep si

pengetéten iitu, ja sera tuma’tak pondos, am pa’pa’an kanaramen

e mauntep im péngetéten, ja pawa’kesan im pondos én dere’-

nan, en tia’ sia ra’io makailék im barengana-m

Jawoja muntepo tu’u-mange si Angkol, ja piniaitje’ re’en i

ang késot, tanuo-mai si Wala, raja re’en pinaenetana m

pondos. Ra’tja kailekan.ai i nimuntep, in da’tja weta’ re’en

pinaenetana. Aiwéta’nake’ re’e-mange. Péreke-rekenén i Angkol

ra’itja mange i Wala, anae sia méngange-ngangeke’,

wo tu’n sia itjateka’mange a si rangow wangker kaapa a si

Jimbo’mbo’ nignto’ano e peret. Wo sepanao tu’u se peret.

Pakasepanao-mako se peret ambitu, ja iero’no wo’com éns

Pondos. Sia mapakéntonlo wo’o, kaapa mapawesoo’ wo’om

si pondos aiwákas én dere’enan, ja rao wo’o sepanao. Wo, kine,

sia maareere kesótan da’io pailekén si niuntepana-mai.

da’tja rumeso ambitu a mio’na kinésotan-ai, ja ététénerao-

mange i muei, wueiénerao: ‘Tow ambisa ko wo mai?” Sumowato

si Angkol, éng kuanao: ‘Sapaka aku, ja Sondér, ta’an aku

piniai i tjarapitju i mékipèret. Sapaka aku ja nimuntép im

pengetétén, aiwétaké’ re’en i tjarapitju ém pondos aiwakas

an dere’enangku, iaka-akar aku ja ra’io mimakaere im binaja’-

angku-mio’, wo aku nimio’oka njitmuiti-ai si a’mutu in tja’iji

anio’.” Wueién o Talaita’d: ‘Ento’ ko nimumpum an pengeté-

tén?” Éng kuanao: ‘Mausew in tande, aisawel in da’ami-wo.

Mueio ka’itje’ si Angkol: ‘Ja in tarepe?” Éng kuano e

Talaita’d: ‘Maupu’o. Ja sangata’un de’e ko én an darém in

tana.” Kuano i Angkol: ‘E, wutulo tani’tu.”

Anae sia n an darém in tana’ ja wutul sangata’u wo sia

kumésot an Talaita’d. Ja iwalo-mange a si tjapala sia, ja

irajako i tjapala rajak lan nirano-ranooka. Jawoja rumumduko

sia makatéluké’ luméngu’ko’ wo sia tumékél. Maja’ rua ngando,

ja sia maro’nao-mai ém pakanén. Pira-piraoka ngando én akar-ai

itu, sia makapéndamo in ‘enté’o n owak, ja sia mangiékéo a

si tjapala i marengo-mai an do’ong, an Sondér. Tani’u nienan

paina pailekén ja tinaneano i nimiai iisa an pengetétén an

pénana’ana.

Pailekén-ako i Angkol in sinosorano i Wala si pénana’ana,

ja ng kuanao: ‘Itjamio in dua, sa re’em baweano toja’ang.

Siitu re’e ng kawaliuan nimiai iaku ém pengetétén, am pa’-

pa’an im paawo-awoun re’en i anandet si pénana’angku. Ta’an

itjamio in dua. Ta’an kita méngénto-ngénto’ek’ mékarétuko

tuan in dior in aku in da’ipe’ piniaimu, ra’itja kua’a maémbo

aku.” Kuano i Wala: ‘Sama’, e kalo!’ Tani’tu sera mékaré-

tuk(éké)’.

Maio a si éndo makasa, kuano i Angkol: ‘Maio, e kalo,

wo pékakéte’tén.” Kuano i Wala: ‘Sama’.” Jawoja ém péka-

etenara rua ngatjur én da’iel. Ja ambutooka ja itjek si Angkol

i Angkol si Wala. Tumiléng-ako si Andkol ja si Wala ja ndaka

an tutuweirao in dua i méka’ké’, 

ja mangem si Angkol ma ngenao 

su’upén ém baja im ba’kés in salonsai im pe’ i Wala.

Ja tani’tu marengo-mai a lawi si Angkol wo mainao towan si

Wala: “Mangéo kume’et kita, e kalo.” Kuano i Wala: “Ja

mangem kita, e kalo.” Itjatéka’ tu’u-mange am pake’etan, ja

ng kuano i Angkol: “Ja si tjalo é mange a si pake’etan anu

mange, iaku sia’i.” Ra’itja ka’itje’ kailekán i Wala in tina’taso

i Angkol ém ba’kés in salonsai im pe’, ke’etan i Wala. Jawoja

tani’tu makasosor-ange si Wala, wo sia tumeako-mio’ an salonsai,

ta’an da’ipe’ nirumbémus ém ba’kés, pa’pa’an éng kéta’tas i

Angkol im ba’kés, ja pinatélana wo éntaka, en ta ria’ re’ipe’

nitumus im pe’ wo itjalépok. Jawoja éngkaséno tu’u i Wala

ém pap’a’ar, wo wuka’anao én sampérut, ja mio’nao angkaéin-ai

én sintjom, ja sia itjarémbuso-mio’ lumépok-io’ an tana’, niméla’u-

la’us nimate. Kuano i Angkol: “Awo! itjotuka tu’u é nimaakando?

Awo! iakuka é nimate am pengetétén? Siitu ém bawaer i

Tjasuruan an itjio i nimiai iaku am pengetétén, wo nimandet

si pénana’angku.”